陽明子曰:「學貴專。 ”先生曰:「然。 予少而好弈,食忘味,寢忘寐,目無改觀,耳無改聽,蓋一年而詘鄉之人,三年而國中莫有予當者,學貴專哉!」陽明子曰:「學貴精」。 先生曰:「然。 予長而好文詞,字字而求焉,句句而鳩焉。 研眾史,核百氏,蓋始而希跡于宋唐,終焉浸入于漢魏,學貴精戰!」陽明子曰:「學貴正」。 先生曰:「然。 予中年而好聖賢之道,弈吾悔焉,文詞吾愧焉,吾無所容心矣,子以為奚若?」陽明子曰:「可哉!學弈則謂之學,學文則謂之學,學道則謂之學,然而其歸遠也。 道,大路也,外是荊棘之蹊,鮮克達矣。 是故專于道,斯謂之專;精於道,斯謂之精。 專于弈而不專于道,其專溺也;精於文詞而不精於道,其精僻也。 夫道廣矣大矣,文詞技能於是乎出,而以文詞技能為者,去道遠矣。 是故非專則不能以精,非精則不能以明,非明則不能以誠,故曰『唯精唯一』。 精,精也;專,一也。 精則明矣,明則誠矣,是故明,精之為也;誠,一之基也。 一,天下之大本也;精,天下之大用也。 知天地之化育,而況于文詞技能之末乎?」先生曰:「然哉!予將終身焉,而悔其晚也。 」陽明子曰:“豈易哉?公卿之不講學也久矣。 昔者衛武公年九十而猶詔于國人曰:『毋以老耄而棄予。 』先生之年半于武公,而功可倍之也,先生其不愧於武公哉!某也敢忘國士之交警?」 ——選自《四部叢刊》本《王文成公全書》 譯文: 禮部尚書喬白岩先生將往南都,到我處來論學。 我說:「學貴專。 ”喬先生說:「對。 我少年時喜歡下棋,於是食不知味,上床不想睡,眼睛不看別的,耳朵不聽別的,由此而在一年內壓倒全城的人,三年中國內沒有可以和我對抗的,學果真是貴專的啊!」我說:「學貴精。 」喬先生說:「對。 我長大後喜歡詞章,於是字字推敲,句句搜求,研究各種史傳,考核諸子百家,由此而始則追蹤于唐宋,終又深入于漢魏,學果真貴精的啊!」我說:「學貴正。 」喬先生說:「對。 我中年時喜歡聖賢之道,對下棋我後悔了,對詞章我慚愧了,我對它們都不再在心了,您以為怎樣?」我說:「行啦!學下棋也叫做學,學詞章也叫做學,學道也叫做學,結果大不一樣。 道就像大路,此外便是荊棘叢生的小路,就難以到達大路了。 所以專于道才算得了專,精於道才算得了精,只是專于下棋而不專于道,這種專便成為沉湎;精於詞章而不精於道,這種精便成為癖好。 講到道可是又廣又大,詞章和技能雖也從道中來,但若只以詞章和技能賣弄,離開道就遠了。 所以非專便不能精,非精便不能明,非明便不能誠,所以《尚書.大禹謨》說『唯精唯一。 』精,精粹的意思,專,專一的意思。 精然後明,明然後誠,所以明是精的體現,誠是一的基礎。 一,是天下最大的本源;精,是天下最大的功用。 連天地萬物生成發育的大道都明白了,何況是詞章技能那些無關輕重的事情呢?」喬先生說:「對極了!我將終身記住,只是可惜已經晚了。 」我說:“這豈是容易的啊!一般在高位上的人不講究學業也很久了。 從前衛武公九十歲時還向全國戒諭說:『不要以我為老朽而丟掉我』。 先生的年紀只有武公一半,功業卻可以成倍,希望先生無愧於武公啊!我也豈敢忘卻國土的交儆之誠呢?」 遂昌縣滅虎祠記.明湯顯祖 癸巳冬十月[1],虎從東北來,甚張。 忽夢指有二碎跡,登堂,有言虎嚙其鄉西牧豎子[2]。 予嘆曰:「予德不純,氣之不淑耶?予刑不清,威之不震耶?何以烋氣如是[3]!」下令將以十月望吉告城隍之神[4]。 文曰:「吾與神共典斯土,人之食人者吾能定之,而不能于止虎。 民曰有神。 夫虎亦天生,貴不如人,神無縱虎,吾將殺之。 」呼吾民任兵者,簡其鋭以從,搜之葉塢。 是夜,見有一冠幞袍靴白鬚團頤長者見夢[5],若予與同為法官治獄者,持一文書示予。 予曰:「必殺此二渠以償[6]。 ”長者微笑,指文書中一處示予,若前所云「虎亦天生」之句,意望予寬之。 予正色爭不可。 長者知不能奪[7],復微笑曰:「徐之,觀樞密公意何如耳。 」予覺,知神有意乎咻然者[8],然已戒不可止。 之葉塢,午至昏,見虎。 虎奔,一虎倨高嵎[9],薄不可近[10]。 予曰:“知之矣。 」 旬餘齋居,夜念樞密公,兵象也[11],有得虎者與?當祠之。 是夜不能寐[12],覺外洶洶有聲。 問之,獲巨虎,雄也。 虎首廣尺餘,長幾二尺,身七尺。 驚其雌,三日繞而號其山,中伏矢,走死松陽界中。 東北抵萬山,忽夜震如裂。 民曉視之,得巨虎首二,八股[13],草血洙漬。 縣人歡,異甚。 然以公出郡中,月餘歸,忘立祠也。 復報有虎。 予嘆曰:「神其罪予。 」老氏曰:「佳兵不祥。 」莫如以慈衛之。 遂就報願佛寺旁大村下祠為滅虎祠,祠樞密公。 非真能滅虎也,虎滅無跡,則亦滅之乎爾。 祠以後,獲虎三五。 向後虎聞遂稀。 註釋: [1]癸巳:萬曆二十一年,湯氏時在遂昌任上。 [2]牧豎子:牧童。 [3]烋氣:嘆息。 [4]望:農曆十五。 [5]團頤:圓臉。 [6]二渠:兩隻大虎。 渠,渠魁,指為首的大虎。 [7]奪:止。 [8]咻:擾亂。 [9]嵎:山勢彎曲險阻的地方。 [10]薄:迫近。 [11]「夜念」二句:樞密公掌軍事,故稱「兵象」。 [12]寐:睡。 [13]股:腿。 唐詩集注序.明陳繼儒 第132頁完,請繼續下一頁。喜歡 大作家 wreador.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
1.1
速度
0.1
音量
0.9
語言
返回
螢幕關閉後,Chorme瀏覽器會中斷朗讀,
開車聆聽,不建議使用Chorme瀏覽器。