家嘗以餅饛豚蹄置一橐中,令乙持至數里外饋親串家。 道遇一舟,載巨石以行。 輓舟者素識乙,且知其騃也,佯為好語乙曰:「若安往?」乙告之故。 輓舟者曰:「若持橐良苦,曷不置吾舟而徒手行?」乙曰:「甚善。 」遂舉橐置其舟中。 行不數步,輓舟者曰:「若安能無故以橐置吾舟?宜助吾輓舟。 」乙曰:「諾。 」即為負纖輓舟,邪許甚力[4],過所遣親串家不止。 又行數里,舟已泊,輓舟者始遣乙去,辭謝良久,乃行。 其愚無知,為人所狎弄,皆此類也。 每至街衢,則數童子呼噪逐之,撓挑觸擊,務得其怒以為笑樂。 或戲呼之曰「仙人」,蓋以世所稱仙人,或佯狂遊戲人間,故以不謾雲。 久之「仙人」之名遍國中,乙亦自喜曰:「我仙人也。 」然其跡頗異,嘗為猘犬所嚙[5],自以意取井苔敷創處立瘥[6]。 同時為犬嚙者,作狗嗥死。 又嘗梯上岑棲,忽失足,自樓上倒墜樓下,首如杵投臼,血瀏漓被面,氣絶久之。 忽躍起取水洗血,操作如故,問其所苦,不覺也。 生不知女色,或戲問之:「若欲得妻乎?」乙笑曰:「吾手持一把秤,不識銖兩,用妻何為?」每入市貿物,必預擇去錢之濫惡者,曰:「奈何以惡錢市人物?」及得物歸,良楛相雜[7],責令易之,終不可得,家人卒無如何。 久之,市人知其願[8],亦不復與惡物,故乙所市物,視他仆反贏焉。 余嘗結夏課,患客剝啄[9],使乙司閽[10]。 夙誡曰:「客素我,必告以他出。 ”乙應曰:「諾。 」客至,則笑而不言,客測知其故,佯謂之曰:「若主人令謝他客,獨不令謝我,亟入白若主。 」乙如客言,走入白。 余叱曰:「吾向與汝言謂何?」乙曰:「果爾是誑客也,我終不能誑。 」余不得已,出見客,客道所以,相與大笑。 乙嘗拾遺金若干,執而號于市曰:「誰失金者?亟從我取去!」黠者紿之曰:「此固吾金也。 」乙即隨手與金,不復問。 得金者反不自慊,以數十錢勞之。 乙大喜誇與人曰:“使吾不還金,安得此錢也。 」 乙死時,尚不冠,發亦有數莖白者,終不知其年。 先是,鄰人乏仆者,多使乙,乙皆為儘力。 或使乙貰物[11],未酬市價,死之前一日,亟從鄰人索價酬所貰主,越明日死矣。 生時有一簏,鐍扃甚固[12]。 至是啟視之,空無所有,莫知其意雲何也。 江夏生曰:「吾讀道家言,謂至人入水不濡,入火不爇。 」竊疑其言不經,及觀乙事,始釋也。 乙非果得道者,特以其氣嚴而愚,其遇物也格而不入,故物莫能戕焉[13],又況於人貌而天游者哉!與吾游者多識乙,乙死數年,猶思之,每責余為傳。 因記其略,以釋夫思乙者之意焉。 註釋: [1]鬅鬅:頭髮散亂的樣子。 [2]鬻:本來是賣的意思,這裡是買。 [3]愕眙:驚愕地直瞪着眼。 [4]邪許yé hǔ:勞動時眾人一齊用力所發出的呼聲。 此指喊着號子拉船。 [5]猘犬:瘋狗,狂犬。 [6]立瘥chài:立刻痊癒。 瘥,病癒。 [7]良楛kǔ:良的和壞的。 楛,器物粗製濫造。 [8]願:樸實,善良。 [9]剝啄:象聲詞,指敲門聲。 [10]司閽:看門,守門。 [11]貰shì物:買物品賒欠着。 貰,賒欠。 [12]鐍jué扃甚固:鎖得很牢固。 鐍,鎖。 [13]戕qiāng:殘害,殺害。 黃淳耀1605—1645,嘉定人。 字藴生,號陶庵,為文原本六經,舉崇禎進士。 南都亡,偕弟淵耀于西城僧舍。 淳耀弱冠即有志聖賢之學,晚而充養和粹,造詣益深。 詩古文卓然名家,有《山左筆談》、《陶庵集》。 屠田叔笑詞序.明王思任 古之笑出於一,後之笑出於二,二生三,三生四,自此以後,齒不勝冷也。 王子曰:“笑亦多術矣,然真於孩,樂於壯,而苦于老。 海上憨先生者老矣,歷盡寒暑,勘破玄黃[2],舉人間世一切蝦蟆傀儡、馬牛魑魅搶攘忙迫之態,用醉眼一縫,盡行囊括,日居月諸,堆堆積積,不覺胸中五嶽墳起,欲嘆則氣短,欲罵則惡聲有限,欲器則為其近於婦人,於是破涕為笑。 極笑之變,各賦一詞,而以之囊天下之苦事,上窮碧落,下索黃泉,旁通八極,出佛聖至優施[3],從唇吻至腸胃,三雅四俗,兩真一假,回回演戲[4],縧龍打狗,張公吃酒,夾糟帶清。 頓令蝦蟆肚癟,傀儡綫斷,馬牛筋解,魑魅影逃。 而憨老胸次,亦復雲去天空,但有歡喜種子,不知更有苦矣。 此之謂可以怨,可以群[5],此之謂真詩。 若曰打起黃鶯兒,摔開皺眉事。 憨老笑了一生,近又得友耳長進笑矣,奚其詞也。 註釋: [1]屠田叔:屠本畯,字田叔,自號憨先生,浙江鄞縣人,以蔭歷太常典薄,辰州知府。 [2]玄黃:天地。 《易.坤》:「天玄而地黃。 “[3]優施:春秋時齊國優人扮演雜戲的人,此處用以指代地位卑微的人。 [4]回回:回族。 [5]可以怨,可以群:《論語.陽貨》:“詩可以興,可以觀,可以群,可以怨。 」 兔柴記.明董其昌 宋人有云:「士大夫必有退步。 然後出處之際綽如[1]。 」此涉世語,亦淵識語也。 讀白香山《池上篇》,其所謂「十畝之宅,五畝之園,有水一池,有竹千竿,有書有酒,有歌有弦」者,實為衣冠曹許之助[2]。 溫公之獨樂[3],卒成謝傅之同憂[4],有以哉! 今觀濟美張黃門公《兔柴記》,其疏泉㔉石,經始戊戌[5],去解褐才七年耳[6],已抗枕漱之思[7]。 及在掖垣領眾[8],正稱耆宿,雖業在匡時,而尋盟之猿鶴,手植之松桂,未嘗一日釋于懷。 是以乞暇急歸,而喜可知也。 嗟乎!輦下貴人,嬰情好爵騾鐸馬通之外,別無活計。 第142頁完,請繼續下一頁。喜歡 大作家 wreador.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
0.2
速度
0.1
音量
0.9
語言
返回
螢幕關閉後,Chorme瀏覽器會中斷朗讀,
開車聆聽,不建議使用Chorme瀏覽器。