共五子,一面塗黑,畫牛犢;一面涂白,畫雉。 擲子時若五子皆黑,即得彩,謂之「盧」,呼喊得「盧」,謂之呼盧。 [8]曶hū忽:天色昏暗。 [9]柔藍懈白:柔弱的藍、白色,即淺藍、灰白色。 [10]鵝毛霞:指鬆軟如鵝毛的雲霞。 [11]銀紅:即銀硃,由水銀和硫磺加熱製成。 此指夜霧中閃耀銀光的紅色。 [12]煜yù玉煜:明亮貌。 [13]海蜃shèn慎:即海市蜃樓。 因光線的折射作用出現于海上或沙漠上空的景物幻影。 [14]阿閃:即阿閦cù促,佛名,信在東方妙喜世界。 此指佛的妙境。 [15]卿:卿雲,古時以為象徵祥瑞的雲氣。 卿麗,即美麗的彩雲。 [16]蕩胸決眥:心胸蕩漾,眼眶餐裂。 杜甫《望岳》:「蕩胸生層雲,決眥入歸鳥。 」[17]五色:指青、黃、赤、黑、白。 古人以此五色為正色。 新都縣八陣圖記.明楊慎 諸葛武侯八陣圖,在蜀者二:一在夔州之永安宮[1];一在新都之彌牟鎮[2]。 在夔者蓋侯從先主伐吳,防守江路,行營布伍之遺制;新都為成都近郊,則其恆所講武之場也。 武侯之人品事業,前哲論之極詳,不復剿同其說。 獨其八陣,有重可慨者。 史謂侯推演兵法,作為八陣,鹹得其要[3]。 自令行師,更不覆敗,深識兵機者所不能洞了。 蓋勝之於多算,而出之於萬全,非借一于背城[4],而僥倖于深入也。 惜乎!其方鋭意以向中原,而溪蠻洞獠[5],左跳右跋[6],以裂其勢。 外寇方殷,內境自憊,使夫八陣之妙,不得加于二曹三馬之梟敵[7],而乃止試于七縱七擒之孟獲;天威神算,不聘于中原王者之區宇,而僅以服南中巴僰之偏方[8]。 事機既已遲,精力又已虧,勇賈其餘[9],師用其分,以為大舉,譬之逐盜救火之家,挺刃決水猶恐不及,而內外仇賊,自相乘機胠篋助燎[10],則雖有倍人之知力[11],亦自無如之何。 侯之不幸,勢正類此。 天之所壞,誰能支之。 祚去炎漢[12],不待隕星而後知矣[13]。 嗟乎!國之興亡,天也。 而千載之下,君子獨遺恨于蜀漢之事者,非以武侯故耶?至其故壘遺墟,獨為之愛惜不已,乃其忠義之激人,不獨其法制伍之妙也。 不然,則竇憲嘗勒八陣以擊匈奴[14],晉馬隆用八陣以復涼州[15],是在侯前已有之,而後亦未嘗亡也。 功既有成,而後世猶罕所稱述,況能傳其遺蹟至今乎? 慎嘗放舟過夔門[16],弔永安之宮,尋陣圖之跡。 惟時春初,水勢正殺[17],自山上俯視,下百餘丈,皆聚細石為之,凡八行六十四蕝[18]。 土人言:夏水盛時,沒在深淵,水落依然如故。 在吾新都者,其地象城門四起,中列土壘,約高三尺。 耕者或剷平之,經旬餘復突出。 此乃其精誠之貫,天之所支,而不可壞者,蓋非獨人愛惜之而已耳。 慶陽韓君大之[19],以進士出宰吾邑,始至,拜侯之荒祠,次觀遺壘,重有感焉。 謂慎曰:「之罘篆鍥[20],燕然銘石[21],蓺焉爾[22],人不足稱也,愛其蓺者,不泯其跡,矧侯之地[23],而可忽諸?今陣圖在夔者,有和叔鉻孤之記[24],少陵東坡之詩[25],四方灼知,而此顧泯焉無所表識,往來者不軾26],樵牧者不禁,非缺歟?祠宇行當新之。 陣圖所在,欲伐石樹道左[27],大書曰:『諸葛武侯八陣圖。 』碑陰之辭,子宜為之。 」 夫崇賢存古,以示嚮往焉,循良事也;推表山川,考記往昔者,則史氏職也。 遂書之使刻焉。 註釋: [1]永安宮:三國時蜀漢劉備所建立的宮殿,故址在今四川奉節縣境。 其地屬夔州。 劉備忿孫權襲關羽,率軍伐吳。 兵敗還魚腹,改稱永安。 [2]新都:今屬四川。 彌牟鎮:據《明一統志》,彌牟鎮在四川新都北三十里。 [3]「史謂」三句:見《三國志.蜀書.諸葛亮傳》:「亮性長於巧思,損益連駑,木牛流馬,皆出其意;推演兵法,作八陣圖,鹹得其要雲。 」[4]借一于背城:語出《左傳.成二年》:「請收合餘燼,背城借一。 」謂背向自己的城池決一死戰。 [5]溪蠻洞獠:指以孟獲為首的少數民族。 劉備死後,孟獲與建寧豪強雍闓起兵反蜀。 建興三年225,諸葛亮南征,平雍闓,對孟獲七擒七縱,使其心服,誓不復反。 [6]跋:踩,踏。 [7]二曹:指魏國的曹操、曹丕。 三馬:指司馬懿。 司馬師、司馬昭,他們先後為魏國的領軍統帥。 [8]僰bó:古代西南地區少數民族名。 [9]勇賈其餘:即「賈其餘勇」。 《左傳.成二年》:「欲勇者,賈余餘勇。 」[10]胠篋qū qiè:從旁邊撬開箱子。 [11]知力:即「智力」。 [12]炎漢:指漢代。 漢自稱以火德王,故稱。 [13]損星:指諸葛亮之死。 《三國志.蜀書.諸葛亮傳》裴注引《晉陽秋》:「有星赤而芒角,自東北西南流,投于亮營 ,三投再還,往大還小,俄而亮卒。 」[14]竇憲嘗勒八陣以擊匈奴:事見《後漢書.竇憲傳》。 竇憲,字伯度,扶風平陵今陝西咸陽西北人,東漢外戚。 他曾求擊匈奴,登燕然山,刻石勒功,令班固作《封燕然山銘》。 《銘》中提及「勒以八陣,蒞以威神」。 [15]馬隆用八陣以復涼州:事見《晉書.馬隆傳》。 馬隆,字孝興,東平平陸今山東東平東南人。 他以武威太守領兵征涼州樹機能。 「依八陣圖作偏箱車,地廣則鹿角車營,路狹則為木屋施于車上,且戰且前」。 [16]夔門:即瞿塘峽。 因地當川東門戶,故稱。 [17]殺:少。 [18]蕝jué:標誌。 [19]慶陽:在今甘肅省。 [20]之罘fú:在今山東煙台市北。 秦始皇二十九年,東遊,登之罘,刻石紀功。 第162頁完,請繼續下一頁。喜歡 大作家 wreador.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
1.1
速度
0.1
音量
-0.15
語言
返回
螢幕關閉後,Chorme瀏覽器會中斷朗讀,
開車聆聽,不建議使用Chorme瀏覽器。