○中式額數今人論科舉,多以廣額為盛,不知前代乃以減數為美談,著之於史。 《舊唐書‧王丘傳》「開元初,遷考功員外郎。 先是,考功舉人請託大行,取士頗濫,每年至數百人。 丘一切核其實材,登科者僅滿百人。 議者以為自則天己後,凡數十年,無如丘者。 」《嚴挺之傳》「開元中,為考功員外郎,典舉二年,人稱平允。 登科者頓減二分之一。 」《陸贄傳》「知貢舉,一歲選士才十四五。 此進士登第之數。 數年之內,居台省清近者十餘人。 」此皆因減而精,昔人之所稱善。 今人為此,不但獲刻薄之名,而又坐失門生百數十人,雖至愚者不為矣。 《高錯傳》「為禮部侍郎,凡掌貢部三年,每歲登第者四十人。 開成三年,敕曰:『進士每歲四十人,其數過多,則乖精選,官途填委,要窒其源,宜改每歲限放三十人。 如不登其數,亦聽。 』」文宗之識豈不優於宋大宗乎? 齊王融為武帝作《策秀才文》,曰:「今農戰不修,文儒是競。 」宋自太宗太平興國二年賜進士諸科五百人,速令釋褐,而二年進士至萬二百六十人。 淳化二年至萬七千三百人。 於是一代風流無不趨于科第。 葉適作《制科論》,謂士人猥多,無甚于今世。 此雖足以弘文教之盛,而士習之偷亦自此始矣。 魯哀公用莊子之言,號于國中曰:「無其道而為其服者,其罪死。 」五日而魯國無敢儒服者。 獨有一丈夫儒服而立乎公門,公召而問以國事,千轉萬變而不窮。 莊子曰:「以魯國而儒者一人耳,可謂多乎?」《記》曰:「垂縷五寸,情游之士也。 今將求儒者之人,而適得情游之士。 」此其說在乎楚葉公之好畫龍,而不好真龍也。 永樂十年二月,會試天下舉人。 上諭考官楊士奇、金幼孜曰:「數科取士頗多,不免玉石雜進,今取毋過百人。 」 正統五年十二月,始增會試中式額為百五十人,應天府鄉試百人,他處皆量增之。 天順七年,有監察御史朱賢上言,欲多收進士,以備任使。 上惡其干譽,下錦衣衙獄,降四川忠州花林水驛驛丞。 ○通場下第《冊府元龜》:「唐天寶十載九月辛卯,上禦勤政樓,試懷才抱器舉人。 丙申、敕曰:‘朕只膺寶曆,殷鑒遠圖,慮草澤之遺賢,降弓旌于屢闢。 是以三紀于茲,群材輻湊,或一言可紀,必適輪轅;一善可經,每加獎進。 庶六合之內靡然同風,四科之門咸能一貫。 何茲意之緬邈,而增修之寂寥。 今者舉人深乖宿望。 朕之所問,必正經史;卿等所答,咸皆少通。 朕以獨鑒未周,必資僉議,愛命朝賢三事,精加詳擇;咸以為闕于聚學,莫可登科。 其懷材抱器舉人,並放更習學。 其有不對策羅嘉茂,既是白丁,宜于劍南效力。 全不答所問崔慎感、劉灣等,勒為本郡充學生之數,勿許東西。 其所舉官各量貶殿,以示懲誡。 」是通場皆下第也。 然玄宗不因是而廢此科,且黜落之舉人猶稱為「卿等」,既無峻切之文,亦不為姑息之政,斯得之矣。 ○禦試黜落《宋史‧仁宗紀》:「嘉二年三月,賜禮部奏名進士諸科及第出身八百七十七人。 」親試舉人免黜落始此。 《治謀錄》曰:「舊制,殿試皆有黜落,臨時取旨,或三人取一,或二人取一,或三人取二,故有累經省試取中而擯棄于殿試者,自張元以積忿降元昊,為中國患,朝廷始囚其家屬,未幾復縱之。 於是群臣建議,歸咎于殿試。 嘉二年,詔進士與殿試者皆不黜落。 是一畔逆之士子,為天下後世士子無窮之利也。 阮漢聞言,以張元而罷殿試之黜落,則懲黃巢之亂,將天下士子無一不登第而後可。 」 ○殿舉宋初,約周顯德之制,定貢舉條法及殿罰之式。 進士文理紕繆,殿五舉。 諸科初場十否,殿五舉。 第二、第三場十否,殿三舉。 第一場至第三場九否,並殿一舉。 殿舉之數,朱書於試卷,送中書門下。 今之科場有去取而無勸懲,故不才之人得以旅進。 而言此者,世必以為刻薄矣。 《英宗實錄》:「宣德十年九月,今天下歲貢生員從行在翰林院考試中式者,送南北國子監讀書;不中者,發原籍住廩肄業,以待複試;再不中者,發充吏。 提調教官如例責狀。 」今歲貢廷試亦無黜落,設科取士,大抵為恩澤之涂矣。 ○進士得人《唐書‧選舉志》“眾科之目,進士尤為貴,其得人亦最為盛焉。 文宗好學嗜古,鄭覃以經術位宰相,深嫉進士浮薄,屢請罷之。 武宗即位,宰相李德裕尤惡進士,謂朝廷選官,須公卿子弟為之。 何者?少習其業,自熟朝廷事,台閣之儀,不教而自成。 寒士縱有出人之才,固不能閒習也。 德裕之論偏異蓋如此。 然進士科當唐之晚節尤為浮薄,世所共患也。 《金史》言:「取士之法,其來不一。 至于唐宋,進士盛焉,當時士君子之進不由是涂,則自以為慊。 此由時君之好尚,故人心之趨向然也。 」 宋馬永卿言:「本朝取士之路多矣,得人之盛無如進士,至有一榜得宰相數人者,其間名臣不可勝數,此進士得人之明效也。 或曰不然,以本朝崇尚進士,故天下英才皆人此科。 若雲非此科不得人,則失之矣,唐開元以前,未嘗尚進士科,故天下名士雜出他涂,開元以後,始尊崇之,故當時名士中此科者十常七八,以此卜之,可以見矣。 」 第135頁完,請繼續下一頁。喜歡 大作家 wreador.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
1.1
速度
-0.1
音量
0.9
語言
返回
螢幕關閉後,Chorme瀏覽器會中斷朗讀,
開車聆聽,不建議使用Chorme瀏覽器。