夫靡顏膩理,哆噅頞,形之異也;朝秀辰終,龜鶴千歲,年之殊也;聞言如響,智昏菽麥,神之辨也。 固知三者定乎造化,榮辱之境,獨曰由人。 是知二五而未識于十,其蔽一也。 龍犀日角,帝王之表;河目龜文,公侯之相。 撫鏡知其將刑,壓紐顯其膺錄。 星虹樞電,昭聖德之符;夜哭聚雲,鬱興王之瑞。 皆兆發於前期,渙汗于後葉。 若謂驅貔虎,奮尺劍,入紫微,升帝道;則未達窅冥之情,未測神明之數,其蔽二也。 空桑之裡,變成洪川;歷陽之都,化為魚鱉。 楚師屠漢卒,睢河鯁其流;秦人坑趙士,沸聲若雷震。 火炎昆岳,礫石與琬琰俱焚;嚴霜夜零,蕭艾與芝蘭共盡。 雖游、夏之英才,伊、顏之殆庶,焉能抗之哉?其蔽三也。 或曰,明月之珠,不能無牴;夏後之璜,不能無考。 故亭伯死於縣長,長卿卒於園令,才非不傑也,主非不明也,而碎結綠之鴻輝,殘懸黎之夜色,抑尺之量有短哉?若然者,主父偃、公孫弘對策不升第,歷說而不入,牧豕淄原,見棄州部。 設令忽如過隙,溘死霜露,其為詬恥,豈崔、馬之流乎?及至開東閣,列五鼎,電照風行,聲馳海外,寧前愚而後智,先非而終是?將榮悴有定數,天命有至極,而謬生妍蚩?其蔽四也。 夫虎嘯風馳,龍興雲屬,故重華立而元、凱升,辛受生而飛廉進。 然則天下善人少,惡人多;暗主眾,明君寡。 而薰蕕不同器,梟鸞不接翼。 是使渾沌、檮杌,踵武雲台之上;仲容、庭堅,耕耘岩石之下。 橫謂廢興在我,無系于天,其蔽五也。 彼戎狄者,人面獸心,宴安鴆毒,以誅殺為道德,以蒸報為仁義。 雖大風立於青丘,鑿齒奮于華野,比其狼戾,曾何足逾。 自金行不競,天地版蕩,左帶沸脣,乘間電發。 遂覆瀍、洛,傾五都;居先王之桑梓,竊名號于中縣;與三皇競其氓黎,五帝角其區宇。 種落繁熾,充牜刃神州。 嗚呼!福善禍淫,徒虛言耳。 豈非否泰相傾,盈縮遞運,而汩之以人?其蔽六也。 然所謂命者,死生焉,貴賤焉,貧富焉,理亂焉,禍福焉,此十者天之所賦也。 愚智善惡,此四者人之所行也。 夫神非舜、禹,心異硃、均,才絓中庸,在於所習。 是以素絲無恆,玄黃代起;鮑魚芳蘭,入而自變。 故季路學于仲尼,厲風霜之節;楚穆謀于潘崇,成悖逆之禍。 而商臣之惡,盛業光于後嗣;仲由之善,不能息其結纓。 斯則邪正由於人,吉凶存乎命。 或以鬼神害盈,皇天輔德。 故宋公一言,法星三徙;殷帝自剪,千里來雲。 善惡無征,未洽斯義。 且于公高門以待封,嚴母掃墓以望喪。 此君子所以自強不息也。 如使仁而無報,奚為修善立名乎?斯徑廷之辭也。 夫聖人之言,顯而晦,微而婉,幽遠而難聞,河漢而不極。 或立教以進庸惰,或言命以窮性靈。 積善餘慶,立教也;鳳鳥不至,言命也。 今以其片言辯其要趨,何異乎夕死之類而論春秋之變哉?且荊昭德音,丹雲不卷;周宣祈雨,珪璧斯罄。 于叟種德,不逮勛、華之高;延年殘獷,未甚東陵之酷。 為善一,為惡均,而禍福異其流,廢興殊其跡。 蕩蕩上帝,豈如是乎?《詩》云:「風雨如晦,鷄鳴不已。 」故善人為善,焉有息哉? 夫食稻梁,進芻豢,衣狐貉,襲冰紈,觀窈眇之奇儛,聽雲和之琴瑟,此生人之所急,非有求而為也。 修道德,習仁義,敦孝悌,立忠貞,漸禮樂之腴潤,蹈先王之盛則,此君子之所急,非有求而為也。 然而君子居正體道,樂天知命。 明其無可奈何,識其不由智力。 逝而不召,來而不距,生而不喜,死而不戚。 瑤台夏屋,不能悅其神;土室編蓬,未足憂其慮。 不充詘于富貴,不遑遑于所欲。 豈有史公、董相《不遇》之文乎? 論成,中山劉沼致書以難之,凡再反,峻併為申析以答之。 會沼卒,不見峻後報者,峻乃為書以序之曰:「劉侯既有斯難,值余有天倫之戚,竟未之致也。 尋而此君長逝,化為異物,緒言余論,藴而莫傳。 或有自其家得而示餘者,悲其音徽未沫,而其人已亡,青簡尚新,而宿草將列,泫然不知涕之無從。 雖隙駟不留,尺波電謝;而秋菊春蘭,英華靡絶。 故存其梗概,更酬其旨。 若使墨翟之言無爽,宣室之談有征。 冀東平之樹,望咸陽而西靡;蓋山之泉,聞絃歌而赴節。 但懸劍空壟,有恨如何!」其論文多不載。 峻又嘗為《自序》,其略曰:「余自比馮敬通,而有同之者三,異之者四。 何則?敬通雄才冠世,志剛金石;余雖不及之,而節亮慷慨,此一同也。 敬通值中興明君,而終不試用;余逢命世英主,亦擯斥當年,此二同也。 敬通有忌妻,至于身操井臼;余有悍室,亦令家道感軻,此三同也。 敬通當更始之世,手握兵符,躍馬食肉;余自少迄長,慼慼無歡,此一異也。 敬通有一子仲文,官成名立;餘禍同伯道,永無血胤,此二異也。 敬通膂力方剛,老而益壯;余有犬馬之疾,溘死無時,此三異也。 敬通雖芝殘蕙焚,終填溝壑,而為名賢所慕,其風流郁烈芬芳,久而彌盛;余聲塵寂漠,世不吾知,魂魄一去,將同秋草,此四異也。 所以自力為敘,遺之好事雲。 」峻居東陽,吳、會人士多從其學。 普通二年,卒,時年六十。 門人謚曰玄靖先生。 劉沼,字明信,中山魏昌人。 六代祖輿,晉驃騎將軍。 沼幼善屬文,既長博學。 仕齊起家奉朝請,冠軍行參軍。 天監初,拜後軍臨川王記室參軍,秣陵令,卒。 第156頁完,請繼續下一頁。喜歡 大作家 wreador.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
1.1
速度
-0.1
音量
0.9
語言
返回
螢幕關閉後,Chorme瀏覽器會中斷朗讀,
開車聆聽,不建議使用Chorme瀏覽器。