夫監郡之於有司之賢不肖[11],多從意度;又取信于所咨訪之人,祇如不睹其人之面,望其影而定其長短妍醜,亦無當矣。 如又加以私情愛憎,又如所謂流言者,使伯夷、申徒狄復生於今[12],亦不免于世之塵垢,非餓死抱石,不能自明也。 昨者大計群吏[13],僅免下考[14]。 今已見謂不能為吏,又使匍匐于州縣[15],使益困迫而失其所性,輾轉狼狽,不復能自振于群毀之中。 夫以朝廷愛惜人才,當使之無失其所,如有光垂老,不肯自摧挫,以求進于天子之科目[16],至三十年而不退卻。 一旦得之,使之從百執事[17],齒于下列。 不敢望公孫丞相、桓少傅[18],僅如馮都尉白首郎署[19],亦足以少答天下之士,彈冠振衣[20],願立於朝之志矣。 今之時獨貴少俊耳。 漢李太尉嘗薦樊英等,以為一日朝會,見諸侍中,並皆年少,無一宿儒大人,可以備顧問者,悵然為時惜之[21]。 有光顧何敢自列于昔賢之所薦,而「番番良士,膂力既愆,我尚有之」[22],以為國家用老成長厚之風,此亦當今公卿大臣之所宜留意者也。 有光今已摧殘至此,夫士之所負者氣耳,于其氣之方盛,自以古人之功業不足為;其稍歉,則猶欲比肩于今人;其又歉,則視今人已不可及矣。 方其久詘于科試,得一第為州縣吏,已為逾分;今則顧念養生之計,欲得郡文學[23],已復不可望。 計已無聊,當引而去之。 譬行舟于水,值風水之順快,可以一瀉千里;至于逆浪排天,篙櫓俱失,前進不止,未有不沒溺者也。 不于此時求住泊之所,當何所之乎? 茲復有瀆于閣下者,自以為禽鳥猶愛其羽,修身潔行,白首為小人所敗。 如此人者[24],不徒欲窮其當世之祿位,而又欲窮其後世之名,故自托于閣下之知。 得一言明白,則萬口不足以敗之。 假令數百人見譽,而閣下未之許,不足喜也;假令數百人見毀,而閣下許之,不足惴也[25]。 故大人君子一言,天下後世以為難。 有光甘自放廢[26],得從荀卿屈原之後矣[27]。 今茲遣人北上,為請先人敕命[28],及上解官疏[29],並道所以。 輕於冒瀆,無任惶悚。 不宜。 註釋: [1]地望:地位與名望。 逾絶:超越很遠。 [2]休休有容:指對下屬能寬容大度。 《書.秦誓》:「其心休休焉,其如有容。 」[3]出宰百里:出任縣令。 古代一縣約一百里,因以百里代稱縣。 這裡指歸有光授長興知縣。 [4]拊循:撫慰。 拊,同「撫」。 勞徠:即「勞來」,勤勉。 [5]建武之世:指東漢光武帝中興用人之世。 建武為漢光武帝年號。 [6]挫詘:貶斥。 [7]朋興:群起。 [8]桑梓連壤:萬士和的家鄉宜興和歸有光的所任長興縣接壤。 [9]馳騁:奔競。 [10]測疑:猜測。 [11]監郡:指監察官。 [12]伯夷:商代孤竹君子,與弟叔齊互相讓位,先後逃到周。 周武王伐紂,他們叩馬而諫。 武王滅殷,他們餓死首陽山。 申徒狄:殷末人。 相傳他不忍見紂亂,抱石投河死。 [13]大計:官吏每三年一次的考績。 明代考察京官叫京察。 考察外官叫大計。 [14]下考:下等。 [15]匍匐:儘力。 [16]天子之科目:指應進士考試。 [17]從百執事:跟隨眾多官吏之後。 [18]公孫丞相:指漢武帝時丞相公孫弘。 桓少傅:指東漢光武帝時曾任少傅的桓榮。 [19]馮都尉:指西漢時的馮唐,文帝時為郎中署長,時已年老,故文中謂「白首郎署」。 後遷車騎都尉。 [20]彈冠振衣:《楚辭.漁父》:「新沐者必彈冠,新浴者必振衣。 」這裡借指清除衣冠塵垢,以便入朝當官。 [21]「漢李太尉」七句:李太尉,指東漢李固,他在沖帝時升為太尉。 樊英等:指南陽樊英、江夏黃瓊、廣漢楊厚、會稽賀純。 事見《後漢書.李固傳》。 李固上疏陳事中說:「一日朝會,見諸侍中並皆年少,無一宿儒大人可顧問者,誠可嘆息。 」侍中:為侍從皇帝左右,出入宮廷,備顧問應對的近臣。 [22]「番番pó良士」三句:語出《書.秦誓》。 番番:同「皤皤」,頭髮皤白。 良士:賢士。 膂力:體力。 既愆:已經喪失。 [23]郡文學:指地方的學官。 [24]此人:作者自指。 [25]惴:恐懼。 [26]放廢:放逐廢斥。 [27]荀卿:即荀子,名況,戰國時趙人。 仕齊為稷下祭酒,被讒,去齊至楚,為蘭陵令,後又遭廢。 [28]先人:指作者已故的父親歸正,縣學生。 贈文林郎長興知縣。 敕命:朝廷頒賜爵位所用的詔令。 [29]解官疏:請求免職的奏疏。 今集中有《乞致仕疏》等。 本文選自《震川先生集》卷六。 萬侍郎,即萬士和,字思節,宜興今江蘇宜興市人。 嘉靖進士。 隆慶初進戶部右侍郎,尋改禮部左侍郎。 本文作於隆慶二年1568,時作者任順德府通判。 因他在任長興縣令時,採取了一些不利於豪強大戶的措施。 故遷順德府通判,名遷實抑。 歸有光困于科場數十年,年逾六十,始得中進士第,又遭此打擊,遂上疏請求辭職。 這封信就是在他給上司的《又乞休文》的同時寫的。 信中申述了自己所受到的種種不公正的待遇。 憤激之情,溢於言表。 欲求得一公正結論,還自身一個公平,哀哀之情,淒楚動人。 上塚宰許公書.明何景明 中書舍人何某頓首[1],上書塚宰許公下執事[2]。 某誠至愚,竊見明公自入吏部,所推進者皆崇飾名節、砥礪廉恥之士,清議攸與[3],群望景附[4],鄉鄙末進,實亦私抃[5]。 乃者主上幼沖[6],權閹在內[7],天紀錯易,舉動大繆。 究人事,考變異,未有甚于此時者也。 然而上下之臣,未見有秉德明恤、仗義伏節者[8]。 某雖寡昧,諒明公之所必憂也。 第112頁完,請繼續下一頁。喜歡 大作家 wreador.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
1.1
速度
0.1
音量
0.9
語言
返回
螢幕關閉後,Chorme瀏覽器會中斷朗讀,
開車聆聽,不建議使用Chorme瀏覽器。