天台生困暑[1],夜臥絺帷中[2],童子持翣揚于前[3],適甚,就睡。 久之,童子亦睡,投翣倚床,其音如雷。 生驚寤,以為風雨且至也,抱膝而坐。 俄而耳旁聞有飛鳴聲,如歌如訴,如怨如慕[4],拂肱刺肉,撲股噆面[5],毛髮盡豎,肌肉慾顫。 兩手交拍,掌濕如汗,引而嗅之,赤血腥然也。 大愕,不知所為。 蹴童子,呼曰:「吾為物所苦,亟起索燭照!”燭至,絺帷盡張,蚊數千皆集帷旁,見燭亂散,如蟻如蠅,利嘴飫腹[6],充赤圓紅。 生罵童子曰:「此非噆吾血者耶?皆爾不謹,褰帷而放之入!且彼異類也,防之苟至,烏能為人害?」童子拔蒿束之,置火於端,其煙勃鬱[7],左麾右旋[8],繞床數匝,逐蚊出門。 復于生曰:「可以寢矣,蚊已去矣!」生乃拂席將寢,呼天而嘆曰:「天胡產此微物而毒人乎?」童子聞之,啞爾笑曰[9]:“子何待己之太厚,而尤天之太固也[10]!夫覆載之間[11],二氣絪縕[12],賦形受質,人物是分。 大之為犀象,怪之為蛟龍,暴之為虎豹,馴之為糜鹿與庸狨[13],羽毛而為禽為獸,裸身而為人為蟲,莫不皆有所養。 雖鉅細修短之不同,然寓形于其中,則一也。 自我而觀之,則人貴而物賤;自天地而觀之,果孰貴而孰賤耶?今人乃自貴其貴,號為長雄;水陸之物,有生之類,莫不高羅而卑網[14],山貢而海供,蛙黽莫逃其命[15],鴻雁莫匿其蹤。 其食乎物者,可謂泰矣[16],而物獨不可食於人耶?茲夕蚊一舉喙,即號天而訴之;使物為人所食者,亦皆呼號告于天,則天之罰人,又當何如耶?且物之食於人,人之食於物,異類也,猶可言也。 而蚊且猶畏謹恐懼,白晝不敢露其形,瞰人之不見,乘人之困怠,而後有求焉。 今有同類者,啜粟而飲湯,同也;畜妻而育子,同也;衣冠儀貌,無不同者。 白晝儼然乘其同類之間而陵之[17],吮其膏而盬其腦[18],使其餓踣于草野[19],離流于道路[20],呼天之聲相接也,而且無恤之者。 今子一為蚊所噆,而寢輒不安;聞同類之相噆,而若無聞。 豈君子先人後身之道耶?」 天台生於是投枕于地,叩心太息,披衣出戶,坐以終夕。 註釋: [1]天台生:作者自稱。 [2]絺chī帷細葛布蚊帳。 [3]翣shà:扇子。 [4]慕:思念。 [5]噆zǎn叮。 [6]飫yù:飽。 [7]勃鬱:風吹煙迴旋的樣子。 [8]麾:通「揮」,揮舞。 [9]啞è爾:笑的樣子。 [10]尤:怨恨。 [11]覆載之間:指天地之間。 [12]二氣:指陰陽二氣。 絪縕yīn yūn:同「氤氳」。 這裡指天地之氣如煙雲瀰漫的樣子。 [13]庸狨rōng:大牛和金絲猴。 [14]羅:捕鳥的網。 [15]黽měng:金綫蛙。 [16]泰:極。 [17]陵:同「凌」,侵侮,欺壓。 [18]盬gǔ:吸飲。 [19]踣bó:跌倒,僵仆。 [20]離流:流離,離散。 本文選自《遜志齋集》卷六。 文章以天台生被群蚊叮咬,責罵童子為引子,引出童子的一段尖鋭的答話。 話中指斥了剝削者比蚊子尤為厲害,「乘其同類之間而陵之,吮其膏而盬其腦,使其餓踣于草野,離流于道路」,血淋淋的剝削壓迫事實,比蚊子叮人更為殘酷。 更為甚者,他們的「呼天之聲相接」,但卻「無恤之者」。 當然,作者也只是站在傳統儒家仁政思想的基礎上來說的,不可能認識到階級的壓迫與剝削。 文章繪聲繪色,寫得頗為生動。 吳士.方孝孺 吳士好誇言,自高其能,謂舉世莫及。 尤善談兵,談必推孫吳[1]。 遇元季亂,張士誠稱王姑蘇[2],與國朝爭雄[3],兵未決。 士謁士誠曰:「吾觀今天下形勢,莫便于姑蘇,粟帛莫富於姑蘇,甲兵莫利於姑蘇,然而不霸者,將劣也。 今大王之將,皆任賤丈夫,戰而不知兵,此鼠鬥耳。 王果能將吾,中原可得,于勝小敵何有!」士誠以為然,俾為將,聽自募兵,戒司粟吏勿與較嬴縮[4]。 士嘗游錢塘[5],與無賴懦人交[6],遂募兵于錢塘,無賴士皆起從之,得官者數十人,月靡粟萬計。 日相與講擊刺坐作之法[7],暇則斬牲具酒,燕飲其所募士[8],實未嘗能將兵也。 李曹公破錢塘[9],士及麾下遁去不敢少格[10],搜得,縛至轅門誅之。 垂死猶曰:「吾善孫吳兵法。 」 右《越巫》、《吳士》二篇,余見世人之好誕者死於誕,好誇者死於誇,而終身不知其非者眾矣,豈不惑哉!游吳越間,客談二事類之之書以為世戒。 ——選自《四部備要》本《遜志齋本》 註釋: [1]孫吳:指孫武和吳起。 孫武,春秋時齊人,著有《孫子兵法》。 吳起,戰國時衛人,著有《吳子兵法》,其書已佚。 兩人都是著名的軍事家,並稱「孫吳」。 [2]張士誠:泰州白駒場今江蘇東台境人。 出身鹽販。 至正十三年1353起兵反之,次年據高郵稱誠王。 十六年定都平江今江蘇蘇州,次年降元,二十七年,朱元璋破平江,被擒,自縊死。 姑蘇:即今江蘇蘇州市。 [3]國朝:本朝,指明朝。 [4]嬴縮:盈虧。 這裡指多少。 [5]錢塘:今浙江省杭州市。 [6]懦人:猶言「懦夫」,畏怯軟弱的男人。 [7]擊刺坐作:擊刺、坐作,都是古代訓練士卒的科目。 坐作指臥倒起立。 [8]燕飲:即「宴飲」。 燕同「宴」。 [9]李曹公:指李文忠,朱元璋的姊子,以戰功官至大都督府左都督,封曹國公。 [10]格:抗拒。 譯文: 第148頁完,請繼續下一頁。喜歡 大作家 wreador.com 作品,請記得按讚、收藏及分享
音調
1.1
速度
0.1
音量
0.9
語言
返回
螢幕關閉後,Chorme瀏覽器會中斷朗讀,
開車聆聽,不建議使用Chorme瀏覽器。